Menno Vos, Lector Leven Lang Ontwikkelen, Hogeschool Windesheim
Paul Preenen, Senior Onderzoeker, TNO
De logistieke sector staat voor grote uitdagingen. Denk aan de noodzaak tot verduurzaming, digitalisering, robotisering/automatisering. Deze uitdagingen doen een groot beroep op het menselijk kapitaal. De automatisering van repetitieve, manuele handelingen verlegt bijvoorbeeld de focus van operationele taken naar analytische taken. Dit vraagt om andere kennis en vaardigheden, en meer wendbaarheid van werkenden op de arbeidsmarkt. Een leven lang ontwikkelen wordt steeds belangrijker om de inzetbaarheid van medewerkers te borgen en innovaties te faciliteren. Zulke complexe uitdagingen zijn niet op te lossen zonder gezamenlijk inzet en samenwerkingen van (MKB-)bedrijven, overheids- en onderwijsorganisaties, en kennisinstellingen.
Zo’n samenwerkingsverband noemen we een learning community, waarin private en publieke partners gezamenlijk ‘werken, leren en innoveren’ zodat (toekomstige) werknemers en organisaties zich continu ontwikkelen om de uitdagingen in de sector het hoofd te bieden. Denk bijvoorbeeld aan het complexer worden van de logistieke planningsfunctie, die steeds meer digitale vaardigheden van planners vereisen die niet altijd ‘on te job’ aangeleerd kunnen worden. Tegelijkertijd is het terugsturen van medewerkers naar de ‘schoolbanken’ vaak niet in te passen in de drukke dagelijkse realiteit van het werk. Learning communities zijn erop gericht om wendbaar met de verschillende belanghebbenden dit soort vraagstukken effectief en gezamenlijk op te pakken. De vraag is echter hoe je dergelijke leergemeenschappen zo goed mogelijk kunt organiseren en inrichten?
In het onderzoeksproject CHANGE GEAR stond deze vraag centraal. Dit project werd gefinancierd door NWO en TKIDinalog en uitgevoerd door HAN University of Applied Sciences, Maastricht University, Windesheim, NHL Stenden, en TNO. Daarnaast namen TLN, Chain Logistics, Oldeburger Fritom, Coop DC Gieten, Veenstra Fritom, IBN en Van Den Heuvel deel. We volgden acht learning communities in de logistiek en ontdekten dat voor de opbouw en analyse van een learning community de volgende elementen fundamenteel zijn:
1. Doelbepaling: wie bepaalt de doelen en wat de is de focus?
2. Structuur: hier gaat het om aspecten over de omvang, levensduur, betrokken partijen, en rol- en taakverdeling.
3. Proces: hier gaat het om het functioneren; de wijze van bijeenkomen (fysiek en/of online), rol van de facilitator, en het gebruik van werkvormen.
4. Cultuur: hier gaat het om de manier van leren, het al dan niet hebben van een gemeenschappelijke taal, en de mate van onderling vertrouwen.
Op basis van deze elementen, en in nauwe samenwerking met bedrijven, ontwikkelden we drie wetenschappelijk onderbouwde instrumenten voor de logistieke praktijk:
1. een ‘doelenscan’: een online tool die learning communities helpt hun doelen in beeld te krijgen. Dat levert snel overzicht en denkrichting op, en stimuleert het gezamenlijke gesprek.
2. de ‘structuur- en processcan’: wie zijn de deelnemende organisaties, hoe groot is de learning community, welke andere partners zijn er, wat is de tijdsduur?
3. de ‘cultuurscan’: hoe staat het met de omgeving en cultuur waarin leren en innoveren logisch zijn verbonden. Is er onderling vertrouwen en een gemeenschappelijke taal?
Tot slot. Samenwerken in learning communities is ook vooral een kwestie van beginnen en al doende samen leren. Onze bevindingen en tools helpen om onderbouwd, gestructureerd en hopelijk snel en succesvol aan de slag te gaan met een learning community. De uitdagingen blijven ook niet wachten.
Kennis uitwisselen, samen werken? Neem gerust contact op met ons, of volg CHANGE GEAR op LinkedIn en https://designkit-lc.nl/
