Op donderdag 10 april vond de Corridor Researchers Day plaats, georganiseerd vanuit de SPRONG-groep Greening Corridors. De dag stond in het teken van ontmoeting, kennisdeling en het versterken van de samenwerking tussen onderzoekers verbonden aan de verschillende projecten binnen Greening Corridors. Zowel het ochtend- als middagprogramma bood ruimte voor inhoudelijke verdieping, uitwisseling en het verkennen van gezamenlijke onderzoekslijnen.
De dag werd geopend door dagvoorzitter Thierry Verduin, Lector Haven bij de Hogeschool Rotterdam. Aansluitend gaf Ron van Duin, Lector Havenlogistiek aan de Hogeschool Rotterdam en coördinator van de SPRONG-groep Greening Corridors, een introductie over de SPRONG-groep Greening Corridors en de drie inhoudelijke pijlers: capaciteit & systeemprestaties, schone & veilige modaliteiten en digitalisering. Daarna gingen de deelnemers aan de slag met posterpresentaties van 19 verschillende projecten. Onderzoekers kregen de gelegenheid om hun werk te presenteren en via post-its feedback, hulpvragen of suggesties achter te laten bij andere posters. Zo ontstond directe synergie tussen de projecten.
Na de lunch werd plenair afgetrapt met een toelichting op het MAGPIE-project: een initiatief gecoördineerd door de haven van Rotterdam, gericht op het ontwikkelen van een autonoom, elektrisch aangedreven binnenvaartschip (e-barge). De deelnemers werden vervolgens verdeeld in drie thematische werkgroepen, elk gekoppeld aan één van de pijlers van Greening Corridors. Elke groep werkte in drie rondes aan een onderzoeksopzet:
- Ronde 1: formuleren van een relevante probleemstelling
- Ronde 2: opstellen van hoofd- en deelvragen
- Ronde 3: een onderzoeksontwerp
Bijzonder was de werkwijze waarbij de moderator per ronde wisselde en telkens de uitkomsten meenam naar de volgende tafel. Op die manier ontstond een creatieve kruisbestuiving tussen de verschillende groepen en perspectieven.
Digitalisering
(moderator: Dennis Moeke, Lector Logistiek & IT aan de HAN University of Applied Sciences)
Deze groep richtte zich op het Kiss & Ride-concept in de binnenvaart, waarbij containers efficiënter en frequenter kunnen worden overgeslagen via autonome barges. De centrale vraag luidde: Wat is er nodig qua datadeling om een demonstratie van autonome bargeplanning mogelijk te maken?
De discussie bracht meerdere uitdagingen aan het licht, waaronder het gebrek aan standaardisatie in planningsdata, de noodzaak van tweezijdige datacommunicatie tussen barge en terminal, en het belang van interoperabiliteit tussen systemen. Er werd besproken dat grote zeeschepen momenteel prioriteit krijgen op terminals, wat de positionering van binnenvaart belemmert. Door automatisering slim in te zetten, kunnen kleinere barges wél concurrerend worden mits planning autonoom en real-time plaatsvindt. De groep stelde subvragen op over de benodigde datastromen, IT-architectuur en governance-afspraken voor data-uitwisseling.
Autonome en veilige modaliteiten
(moderator: Frans Tillema, Lector Intelligente Mobiliteit aan Saxion Hogeschool)
In deze groep stond de vraag centraal hoe autonome vaartuigen veilig kunnen opereren in drukke havenomgevingen. Er werd een probleemstelling geformuleerd rond het ontbreken van een gestandaardiseerd communicatieprotocol voor onbemande schepen.
Onderzoeksvragen richtten zich op de huidige communicatiepraktijken: hoe communiceren bemande schepen onderling, welke informatie wordt gedeeld, en hoe kan dit worden vertaald naar interactie met autonome systemen? De groep besprak diverse scenario’s waarin communicatie tussen bemande en onbemande vaartuigen essentieel is, zoals bij het naderen van sluizen of kades. Verder werd gekeken naar prioriteitsvraagstukken en mogelijke integratie van bestaande maritieme standaarden zoals AIS (Automatic Identification System). Als onderzoeksopzet werd een combinatie voorgesteld van literatuuronderzoek, simulaties, interviews met schippers en toepassing van digital twins.
Beter benutten van capaciteiten
(moderator: Ron van Duin, Lector Havenlogistiek aan de Hogeschool Rotterdam)
Deze groep richtte zich op het verbeteren van de prestaties van havens en terminals bij containeroverslag per barge. De startvraag betrof het gebrek aan inzicht in bottlenecks die leiden tot wachttijden en demurragekosten. De onderzoekers constateerden dat er weinig transparantie is over de organisatie en aankomstdata van binnenvaartschepen, wat een efficiënte planning belemmert.
De groep ging aan de slag met het ontwerp van een Kiss & Ride-concept: hoe kun je met korte ligmomenten en hoge frequentie containers afzetten en ophalen, zonder onnodige vertragingen? Subvragen richtten zich op scheepsgroottes (20/40 TEU), flexibiliteit in aankomsttijden, verantwoordelijkheidstoedeling, en informatie-uitwisseling. Als onderzoeksontwerp werd voorgesteld om een stakeholderanalyse uit te voeren, aangevuld met een kosten-batenanalyse, systeem-SWOT en verkenning van benodigde regulering en standaardisatie om tot een werkbaar logistiek model te komen.
Het slotonderdeel werd verzorgd door Theo Heinink van de Provincie Gelderland. Hij presenteerde de Clean Energy Hubs als onderdeel van een landelijk dekkend netwerk, gericht op het realiseren van toekomstbestendige infrastructuur voor emissieloos transport. Theo benadrukte het belang van schaalbaarheid, strategische ligging en de geschiktheid voor zowel wegvervoer als binnenvaart. De eerste praktijkvoorbeelden, waaronder de hub in Pesse, laten zien hoe tanken, laden en aanvullende voorzieningen (zoals werkplekken en horeca) kunnen worden gecombineerd op logistieke knooppunten.
De presentatie zette aan tot nadenken over hoe Greening Corridors zich kan positioneren ten opzichte van deze ontwikkelingen en welke bijdrage praktijkgericht onderzoek hierin kan leveren.
Tot slot reikte Liesbeth Krol (programmamanager Greening Corridors) de prijzen uit voor de beste posterpresentaties van de ochtend:
- Publieksprijs: Maarten Alta (Onderzoeker duurzame logistiek, Hogeschool van Amsterdam).
- Prijs van de lectoren: CARBON-les, Guy Somers en Fred Nooijen (onderzoekers bij Fontys Hogeschool, lectoraat Supply Chain Innovation).
Tevens bedankte zij de dagvoorzitter en de organisator van de dag Lianne Hendrix voor een geslaagde onderzoekersdag.
Dagvoorzitter Thierry Verduin sloot de dag af met een terugblik en benadrukte hoe waardevol deze bijeenkomst was voor netwerkvorming en interdisciplinaire samenwerking.
